Titel (samengesteld)
Hoofdtitel
De volledige naam van een uitgegeven product zoals het op de cover staat.
De door de bibliografie aangewezen bron voor het ontlenen van de hoofdtitel, ondertitel, deeltitel en sectietitel is de titelpagina. Idealiter zijn de titelgegevens zoals ze voorkomen op de titelpagina en op de cover identiek, en compleet. In praktijk komt het regelmatig voor dat de titelgegevens op de titelpagina en cover verschillen. Platformen zoals Apple, Kobo en Amazon eisen dat de aangeleverde titelgegevens overeenkomen met de cover. Team ISBN houdt de titelgegevens van de cover aan.
Het gebruik van hoofdletters en kleine letters in de titel is conform de taal waarin het boek is geschreven. Voorbeeld: In de Nederlandse taal wordt niet ieder zelfstandig naamwoord met een hoofdletter geschreven, alleen eigennamen en het eerste woord van een zin. In de Duitse taal wordt wel ieder zelfstandig naamwoord met een hoofdletter geschreven.
De titel dient correct gespeld te zijn en overeen te komen met wat er op het boek staat. Titels mogen geen aanvullende informatie bevatten zoals zoektermen, sleutelwoorden, reclame of marketing teksten die niet noodzakelijk zijn om het boek te identificeren. Zorg ervoor dat titels voor verwante boeken (bijvoorbeeld boeken die bij dezelfde serie horen) op uniforme wijze worden gemetadateerd.
Deeltitel
De naam van een onderdeel van een lesmethode/educatief werk. Bijvoorbeeld: 1mhv (bij hoofdtitel: Moderne wiskunde).
De naam van een onzelfstandig deel van een meerdelig werk. Bijvoorbeeld: 1 (bij hoofdtitel: Volledige werken van Willem Frederik Hermans).
Sectietitel
De naam van een onderdeel van een onderdeel van een lesmethode/educatief werk. Bijvoorbeeld: Werkboek (bij hoofdtitel: Moderne wiskunde, deeltitel: 1 mhv)
Toelichting:
Niet alle lesmethodes/educatieve werken zijn onder te verdelen in een overkoepelende titel met 2 onderliggende niveau’s. Het kan ook een overkoepelende titel zijn met 1 onderliggend niveau. Het hangt van de opbouw van de methode in zijn totale samenhang af op welk niveau welk deel wordt vastgelegd. Van belang is dat dit consistent gebeurt.
Deeltitel en sectietitel
• Deeltitels en sectietitels worden voornamelijk gebruikt voor educatieve titels
• Ze worden door retailers overgenomen als samengestelde titel, dus: Hoofdtitel + Deeltitel + Sectietitel (Bol.com; Paagman; maar de externe platformen gebruiken ze niet.
Omdat Bol.com de metadata van e-booktitels overneemt van Kobo kan het voorkomen dat de deeltitel bij het fysieke boek wel aanwezig is, maar bij het e-book niet)
• Deeltitel kan niet gebruikt worden als subreeks (tweede niveau onder een reeks/serie)
Ondertitel
De ondertitel is het laatste onderdeel van de titel waarin een extra verklaring van de titel kan worden opgenomen. Samen met hoofd, sectie en deeltitel completeert de ondertitel de gehele titel van een werk.
Toelichting:
Ondertitels zijn vaak bedoeld om de betekenis van de hoofdtitel te verduidelijken of aan te vullen, belangrijk voor search engine optimalisatie en erg nuttig voor het onderscheid tussen identieke of op elkaar gelijkende hoofdtitels. Alle boeken hebben een hoofdtitel, maar niet alle boeken hebben een ondertitel.
Het gebruik van hoofdletters en kleine letters in de titel is conform de taal waarin het boek is geschreven. Voorbeeld: In de Nederlandse taal wordt niet ieder zelfstandig naamwoord met een hoofdletter geschreven, alleen eigennamen en het eerste woord van een zin. In de Duitse taal wordt wel ieder zelfstandig naamwoord met een hoofdletter geschreven.
Een ondertitel moet vermeld zijn op de cover en titelpagina.
Ondertitel
Vanuit de historie begint de ondertitel met een kleine letter, tenzij het eerste woord van de ondertitel een eigennaam is. Dit omdat bibliotheken in de informatieverwerking de ondertitel direct achter de hoofdtitel presenteren. In de presentatie van webwinkels wordt de ondertitel vrijwel nooit direct achter de hoofdtitel gepresenteerd en is het dus geen noodzaak om een kleine letter te hanteren. Als webwinkels de ondertitel overnemen, laten ze het doorgaans zien als aparte regel. Daardoor is het gebruik van een hoofdletter aan het begin van de ondertitel toegestaan
In overleg met de grotere retailers en uitgevers zijn de volgende richtlijnen afgesproken voor het gebruik van het veld van de ondertitel:
• Maximaal 200 karakters
- sales (bijvoorbeeld ‘bestseller’)
- promotionele acties (bijvoorbeeld ‘gratis’)
- verwijzingen naar andere titels of auteurs (bijvoorbeeld ‘voor de lezers van’; ‘bekend van’)
- genre-aanduiding (bijvoorbeeld ‘roman’; ‘poëzie’)
- features (bijvoorbeeld ‘ook los te lezen’; ‘met gratis x’; ‘x-in-1’): hier is een apart veld voor
- editietype (bijvoorbeeld ‘filmeditie’; ‘liber amicorum’): hier is een apart veld voor
- bijzondere vermeldingen (bijvoorbeeld ‘Winnaar gouden strop’; ‘nominatie’): hier is een apart veld voor
- quotes: hier is een apart veld voor
Uitzonderingen hierop worden bij voorkeur voor verschijnen overlegd met Team ISBN
Voorbeelden van ondertitels
Geen ondertitel, betreft quote: '' Montefiore doet je vergeten waar je bent' Libelle.
Ondertitel: Het geheime dagboek van Hendrik Groen, 83 1/4 jaar
Ondertitel: De filosofie van plezier maken
Geen ondertitel maar annotatie: Een jonge man en een eenzame oude vrouw koesteren ieder een geheime passie. Wanneer ze besluiten om hun gevoelens niet langer te verbergen, heeft dit fatale gevolgen......
Titelvelden overig
Originele titel
De titel van het boek in de oorspronkelijke taal. Dit is alleen relevant bij een vertaald werk.
Dit veld is niet verplicht, toch verzoekt de retail dringend dit veld te vullen.
Commerciële titel - Niet meer in gebruik sinds 25-mei 2018
Alternatieve titel - Commerciële titel
Aanvankelijk was dit veld bedoeld voor webwinkels van wie de inlees routines niet overweg konden met de opbouw van de titel uit de verschillende losse elementen. Feitelijk moest het dus gevuld worden met een concatenatie van de velden: Reeks/serie, nummer uit de reeks, hoofdtitel, deeltitel, sectietitel. Maar de uitgever heeft de vrijheid genomen om op de plaats van de commerciële titel een alternatieve titel aan te leveren.
De commerciële titel en commerciële ondertitel zijn komen te vervallen. Dit is in overleg met uitgevers en retailers afgestemd omdat het veld niet of nauwelijks door de retail gebruikt wordt en juist voor verwarring zorgt.
Commerciële ondertitel - Niet meer in gebruik 25 mei 2018
Informatie die de uitgever wil communiceren over het boek en wat niet in de titel of de ondertitel past.
Dit veld wordt niet door webwinkels overgenomen en heeft feitelijk haar functie verloren. De inhoud ervan dient gebruikt te worden in de diverse velden: annotatie; promotionele tekst; features. De commerciële titel en commerciële ondertitel zijn komen te vervallen. Dit is in overleg met uitgevers en retailers afgestemd omdat het veld niet of nauwelijks door de retail gebruikt wordt en juist voor verwarring zorgt.
Auteurs en andere betrokkenen
Bij de naam van een persoon, in gescheiden velden:
- Achternaam
- Voornamen
- Voorvoegsels ( van, van de, op de, etc.)
Als de persoon niet met een voornaam maar alleen met een voorletter wordt genoemd, dan worden de voorletters opgenomen in het veld voorletter. Titulatuur (prof. , dr. , ds., etc. wordt niet opgenomen.
Als een persoon schrijft onder een alias dat alleen uit een achternaam bestaat, of als het een corporatie betreft, dan wordt het veld Achternaam gevuld met de naam van het alias of de organisatie, de overige velden worden leeg gelaten.
Auteurs
De namen van 1 tot 4 auteurs die de content van het werk hebben geschreven. Als het werk als voornaamste content illustraties of foto's bevat (bijv. bij een stripboek, prentenboek of fotoboek), dan kan de illustrator/fotograaf worden beschouwd als auteur. De auteurs worden vermeld in de volgorde zoals ze op de titelpagina van het boek staan.
Diverse auteurs
In overleg met de markt zijn de volgende richtlijnen afgesproken:
• Indien er geen auteur is opgevoerd door de uitgever, is dit bewust en zal er niet op die plek een samensteller of redacteur geplaatst worden (dus: als een betrokkenen met rol fotograaf, illustrator en redacteur als auteur is opgevoerd door de uitgever is dit bewust en zal dat niet aangepast worden)
• Als een betrokkenen met rol op de titelpagina: fotograaf, illustrator en/of redacteur als "auteur" in de ISBN registratie (mijnisbn.nl) staat dan is dit bewust gedaan door de uitgever en zal dit niet worden aangepast door team ISBN.
• Indien er sprake is van meerdere auteurs, dan dienen die ieder in een apart veld opgenomen worden.
• Indien een fotograaf opgevoerd is met de rol "auteur", is dit bewust en zal dit niet aangepast worden naar de rol "fotograaf".
Redacteuren
De samenstellers van een teksten van 1 of meerdere auteurs, bijeengebracht tot een werk. Als het werk teksten bevat van zeer veel verschillende auteurs, dan worden de afzonderlijke auteurs niet vermeld en zijn de redacteuren de voornaamste betrokkenen van het werk. Als het werk teksten bevat van 1 tot 4 auteurs, dan zijn de auteurs de voornaamste betrokkenen van het werk.
Bewerkers
Iemand die een werk van een andere auteur heeft herschreven, bewerkt, verkort of hertaald.
Vertalers
Iemand die een werk van een auteur, dat oorspronkelijk in een andere taal is geschreven, heeft vertaald naar de taal waarin het werk dat is geregistreerd is geschreven.
Illustrators
Tekenaars en schilders die een aanvullende bijdrage aan het werk hebben geleverd. (zie onder auteurs)
Fotografen
Fotografen die aan aanvullende bijdrage aan het werk hebben geleverd (zie onder auteurs).
Voorlezers
Iemand die en audioboek voorleest.
Corporaties
Collectief/bedrijf/organisatie dat/die een bijdrage heeft geleverd aan de inhoud van het werk, en ook als zodanig in/op het product vermeld staan.
Druk/Editievermeldingen
Druk/Editie
Druk/editie is de drukaanduiding van het werk die is vermeld in de eerste uitgave die met een bepaald ISBN wordt geregistreerd en vervolgens verder telt.
Druk/Editie
Het gaat niet om de druk van het enkele product, maar om de druk van het werk, in welke uitvoering dan ook. Voorbeeld: De avonden van Gerard Reve is oorspronkelijk verschenen in 1948. Dat was de eerste druk. Als De avonden van Gerard Reve nu opnieuw wordt uitgegeven met een nieuw ISBN, dan is dat niet de eerste druk maar de xxste druk.
Een e-book versie die is gebaseerd op een eerder verschenen paperback of hardback heeft hetzelfde druk/editienummer als in de paperback of hardback staat, omdat het druk/editie nummer betrekking heeft op de content en niet op de verschijningsvorm.
Bij het ISBN aanvragen is het veld Druknummer optioneel, wanneer dit niet gevuld wordt zal er automatisch 1ste druk van worden gemaakt.
Actuele druk/Commercieel druknummer
Actuele druk en commercieel druknummer zijn twee terminologieën voor hetzelfde begrip. Hiermee wordt bedoeld: een tweede of hogere oplage van een druk/editie. Uitgevers vinden het om promotionele redenen en ten behoeve van eigen managementinformatie en verslaglegging vaak belangrijk om in de metadata te vermelden de hoeveelste oplage het betreft.
Editietype
In het veld <EditonType> kan een uitgever een bijzondere editie of uitvoering nader specificeren, bijvoorbeeld: Grootletterboek, Filmeditie, Lerareneditie etc.. EditionType kent vaste waarden, waarden die afwijken worden niet overgenomen.
NB: Jubileum en Luxe editie vallen voor EDItEUR onder Speciale editie
Reeks/Serievermeldingen
Reeksnaam
Iedere groep van twee of meer uitgaven die 1 of meerdere attributen gemeenschappelijk hebben waardoor ze onderdeel uitmaken van een collectieve identiteit. De collectieve identiteit is aangegeven in of op de publicatie zelf en blijkt doordat deze bij ieder afzonderlijk onderdeel van de reeks identiek is. De reeksnaam moet aangeduid zijn op de cover, titelpagina, colofon en/of achterkant van het boek.
Strikt genomen heeft een reeks niet noodzakelijkerwijs inhoudelijk iets gemeenschappelijks (bijv. Gouden reeks met wereld klassiekers). Een serie heeft doorgaans wel inhoudelijk
iets gemeenschappelijks, bjiv. een vervolg op het vorige verhaal, of dezelfde hoofdpersoon (bijv. Dolfje Weerwolfje, of Jack Reacher serie). Het verschil tussen een serie en een
reeks is niet van belang in de communicatie met webwinkels, vandaar dat de termen door elkaar worden gebruikt.
Reeks/Serie naam
Als het boek onderdeel uitmaakt van een reeks/serie dan moet de reeks/serienaam in het serieveld in het metadata record staan. De serienaam moet identiek zijn voor alle delen van de serie. De reeks/serienaam wordt uitsluitend opgenomen in het daarvoor bedoelde veld, reeksnaam
In overleg met de grotere retailers en uitgevers zijn de volgende richtlijnen afgesproken voor het gebruik van het veld van de Reeks/Serie:
- Indien reeks/serie een merk wordt kan het ook als imprint geregistreerd worden. (bijv. Dominicusreeks)
- Nieuwe reeks/serienamen worden op verzoek door Team ISBN aangemaakt. Dit is op verzoek zo ingericht om de consistentie in schrijfwijze te waarborgen. Het is van belang dat de uitgever ook in haar database de uniforme schrijfwijze aanhoudt.
- Mocht de reeks/serie niet per se op volgorde gelezen hoeven worden, wordt het metadata-element feature ingevuld met ‘ook los te lezen’.
- Een hoofdpersoon mag als reeksnaam worden gebruikt, ook retrospectief via Team ISBN. (bijv. Frieda Klein)
- Een reeksnaam identiek aan de titel van het boek is dubbel en komt de vindbaarheid en vooral de presentatie niet ten goede
- Gebruik alleen de reeks/serienaam zonder lidwoord en zonder –mysterie, of –trilogie. Dus De millennium trilogie, wordt: Millennium.
Meerdelig werk vs reeks
Toegepaste regel:
- Als de afzonderlijke delen een eigen titel hebben, wordt de overkoepelende titel in het reeksveld gezet, en de titel van het deel zelf in de hoofdtitel
- Als de afzonderlijke delen geen eigen titel hebben, dan wordt de overkoepelende titel in het veld hoofdtitel gezet en de onderscheidende elementen van het deel zelf in de velden deeltitel en sectietitel (sectietitel wordt gevuld als er binnen deeltitel nog verdere onderverdelingen bestaan)
Nummer in de reeks
Het nummer in de serie/reeks moet in een apart veld ingevuld worden zodat webwinkels het in hun etalage aanklikbaar kunnen maken om alle delen van de reeks bij elkaar te kunnen presenteren. Een reeks/serienummer is niet verplicht. Het nummer 0 heeft geen functie en wordt door retailers niet overgenomen.
- De iBookstore erkent alleen een reeks/serie als er meer dan 1 nummer is en opeenvolgende nummers moeten allemaal beschikbaar zijn.
- Omdat webshops meerdelige werken ook graag bij elkaar willen tonen, kunnen die ook als reeks/serie opgevoerd worden.
- De mogelijkheid om subreeksen op te nemen (zoals bij Game of Thrones) is vooralsnog niet geïmplementeerd en wordt ook door de externe platformen iBookstore, Kobo niet ondersteund. Een subreeks kan het beste achter de reeks in het reeksveld geplaatst worden, geschieden door een – (liggend streepje).
Taal
Taal
De CB systemen en Titelbank ondersteunen vooralsnog maar 1 taal. Als een werk in meerdere talen is geschreven, dan kan de code ‘meertalig’ worden toegepast. Kanttekening daarbij is dat in de praktijk veel webwinkels boeken met de code ‘meertalig’ niet in hun etalage opnemen, omdat zij de taalcode als filter gebruiken. Om die reden is het advies om de taal te kiezen waarin de uitgever zich het meest wil profileren of waarin het grootste deel van het boek is geschreven.
Leeftijdscategorie
Een minimum leeftijd en een maximum leeftijd, tot 36 maanden gemeten in maanden, daarboven in jaren. Als een boek is bestemd voor een leeftijd ‘vanaf’ , en niet ‘tot’, dan blijft de maximum leeftijd achterwege. De leeftijden zijn vrij in te vullen. Een webwinkel die werkt met vaste ranges zal de aangegeven leeftijden transformeren naar een waarde uit de ranges zoals zij die zelf hebben gedefinieerd.
Boekbeschrijving
Boekbeschrijving
Boekbeschrijving hoeft niet hetzelfde te zijn als de ‘flaptekst’ of de achterplattekst. Het hoeft dus niet de volledige tekst van de back cover te beslaan. In de flaptekst staan namelijk ook vaak verwijzingen naar andere boeken van dezelfde schrijver of quotes en aanbevelingen van derden.
Geen quotes en verwijzingen naar andere boeken van de schrijver opnemen in de boekbeschrijving!
Quotes in de boekbeschrijving en verwijzingen naar andere boeken van dezelfde schrijver leveren 'ruis' op bij het doorzoeken van de boekbeschrijving door search engines. Vandaar het dringend advies om deze niet op te nemen in de boekbeschrijving!. Webwinkels hebben er last van en de vindbaarheid van het boek wordt minder. Quotes horen thuis in de promotionele teksten en verwijzingen naar andere boeken van dezelfde schrijver horen thuis in de auteursbibliografie.
Onderwerpscoderingen
Hoofd NUR
Indeling van het werk in productcategorieën, zoals wordt gebruikt in het Nederlandse boekenvak. Wordt door veel webwinkels gebruikt in de search engine om te filteren. Met NUR kan niet exact het onderwerp worden aangegeven, maar de NUR is bedoeld om boeken te groeperen binnen de productcategorie waarbinnen een eindgebruiker in geïnteresseerd is.
Hoofd NUR
Let op dat aan alle verschijningsvormen van hetzelfde werk dezelfde NUR of combinatie van hoofdNUR en additionele NUR wordt toegekend. Dit zorgt er voor dat alle verschijningsvormen van hetzelfde werk ook bij dezelfde filtering worden geselecteerd
Additionele NUR
Indien een werk onder meerdere productcategorieën valt kunnen additionele NUR-codes worden toegekend.
THEMA
Naast NUR wordt in de loop van 2019 ook het wereldwijde classificatiesysteem Thema in gebruik genomen. Omdat het aanbod titels exponentieel groeit, boeken veel langer leverbaar kunnen blijven als e-boek of dankzij printing on demand, en de markt internationaliseert, is er een verfijnder zoeksysteem nodig om precies te vinden wat consumenten willen. Thema stelt uitgevers in staat om veel specifieker te classificeren, zodat consumenten verfijnder kunnen zoeken.
Thema bestaat uit drie delen: een onderwerp, een qualifier en een nationale extensie. Het onderwerp is vergelijkbaar met de huidige NUR. F is dan 'fictie', FL 'science fiction' en FLR voor 'militaire science fiction'. Een qualifier is nog het best te vergelijken met een trefwoord die je aan het onderwerp toevoegt. Er zijn zes soorten qualifiers: locatie, taal, periode, educatief doel, interesse (zoals vakantie of een bepaald feest) en stijl. Zo wordt FL+1DDN science fiction die zich in Nederland afspeelt. En als je daar een nationale extensie aan toevoegt kun je dat specificeren tot wáár in Nederland. Ook typische Nederlandse dingen als Sinterklaas en Elfstedentocht krijgen een nationale extensie.
De kracht van Thema zit hem in de combinatie van 2970 onderwerpen en qualifiers. Er zijn 3016 plaats-, 278 taal-, 211 periode-, 369 educatief doel-, 126 interesse- en 174 stijl-qualifiers. Dat betekent dat er zonder nationale extensies in theorie circa vier triljoen (!) aparte categorieën mogelijk zijn.
Zie voor meer informatie: https://www.editeur.org/151/Thema/
NUR maar ook BISAC zullen nog lang parallel naast Thema gebruikt worden.
NSTC
NSTC
Een NSTC wordt niet toegekend door de uitgever maar ontstaat bij de redactionele controle van Team ISBN.
Plaats van uitgave
De plaats van uitgave is de plaats van uitgave die op de titelpagina of in de colofon van het boek staat afgedrukt. Deze kan afwijken van de vestigingsplaats van de uitgever of prefixhouder. De Koninklijke Bibliotheek verzoekt uitgevers met klem om deze aan te leveren. Het is voor hun acquisitiebeleid ten behoeve van het Depot van Nederlandse Publikaties relevant om te bepalen of het boek in Nederland dan wel België is uitgegeven.